Bezokolicznik w hiszpańskim
W tym wpisie znajdziesz omówiony temat infinitivo, czyli hiszpański bezokolicznik, często omawiany po prostu jako czasownik.
W obrębie zagadnienia czasownika zostaną omówione takie tematy jak:
- czym jest bezokolicznik?
- budowa bezokolicznika
- popularne konstrukcje z bezokolicznikiem
Czym jest bezokolicznik?
Bezokolicznik jako najbardziej podstawowa forma czasownika powinna zostać omówiona jako jedno z pierwszych zagadnień gramatycznych. Nie tylko w języku hiszpańskim. Zwykle poznanie jak zachowują sie czasowniki w danym języku jest podstawą budowania wszelkich zdań. W każdym zdaniu (nie mówiąc o równoważnikach) używamy przecież czasownika. Skoro w każdym zdaniu jest czasownik, a bezokolicznik to jego najbardziej podstawowa forma… to nie obędzie się od wprowadzenia czym on jest i jak może wyglądać w danym języku. Po prostu musisz wiedzieć jak może wyglądać, jak go rozpoznać.
W większości (zanych mi) języków bezokoliczniki mają jakieś cechy szczególne, dlatego łatwo je wyłapać w języku obcym. Stanowią podstawę do tworzenia innych form odczaswnikowych (czyli bazując na bezokoliczniku dopiero tworzymy inne czasy, formy czy konstrukcje). No inaczej się nie da.
Budowa bezokolicznika
Bezokolicznik składa się z rdzenia czasownika i końcówki.
bezokolicznik: HABLAR
rdzeń: HABL-
końcówka: -AR
Bezokolicznik może kończyć się na: -ar, -er i -ir.
lub mieć końcówkę -ar, -er, -ir i dodatkowo -se. Wtedy bezokolicznik będzie w formie zwrotnej.
Przykłady bezokoliczników w języku hiszpańskim:
- hablar (mówić)
- comer (jeść)
- vivir (żyć)
W języku hiszpańskim można również utworzyć formę zwrotną czasownika za pomocą zaimka „se”. Ta forma jest znana jako „bezokolicznik zwrotny”.
Czyli końcówka może wyglądać tak: -arse, -erse, -irse.
Oto kilka przykładów:
- Acostarse (kłaść się do łóżka)
- Lavarse (myć się)
- Vestirse (ubierać się)
Pamiętaj! Często terminu bezokolicznik będziemy używać wymiennie z terminem czasownik.
Jak odmieniać czasowniki w tym hiszpańskim, podstawowym czasie teraźniejszym znajdziesz w innym wpisie.
Bezokolicznik w konstrukcjach
Bezokoliczników w hiszpańskim nie używa się zwykle samodzielnie, ale z czasownikami modalnymi lub innymi czasownikami, aby wyrazić cel, zamiar lub potrzebę wykonania określonej czynności. Na przykład:
- Quiero hablar con mi amigo. (Chcę porozmawiać z moim przyjacielem.)
- Tienes que comer más verduras. (Musisz jeść więcej warzyw.)
- Necesitamos vivir en un lugar más grande. (Potrzebujemy mieszkać w większym miejscu.)
Czyli… to właśnie taka podstawowa forma czasownika MUSI stać po konstrukcjach typu:
QUIERO (chcę) + bezokolicznik
np. Quiero comer una hamburguesa. (Chcę zjeść hamburgera.)
¿Quieres bailar conmigo? (Chcesz ze mną zatańczyć?)
NECESITO (potrzebuję) + bezokolicznik
np. Necesito beber algo o me muero de sed. (Muszę czegoś się napić, albo umrę z pragnienia.)
No necesitamos su ayuda. (Nie potrzebujemy pana/pani pomocy.)
TENGO QUE (muszę) + bezokolicznik
np. Tengo que bañar al perro. (Muszę wykąpać mojego psa.)
¿Tienes que hacerlo ahora? (Musisz to teraz robić?)
ME GUSTA (lubię) + bezokolicznik
np. Me gusta ver películas americanas. (Lubię oglądać amerykańskie filmy.)
A ellos les gusta pasar el tiempo con su abuelo. (Oni lubią spędzać czas z dziadkiem.)
Wyrażanie upodobania ma swoją specyficzną konstrukcję w hiszpańskim. Więcej na temat lubienia w hiszpańskim znajdziesz w odrębnym wpisie.
To jedynie krótka lista przykładów zwrotów, z którymi używamy bezokolicznika, a jest ich o wiele, wiele więcej!